Në aparatin tretës të njeriut jetojnë rreth 100.000 miliardë (pothuajse 1.5 kg) mikroorganizma, në veçanti baktere laktike, të cilat luajnë një rol të domosdoshëm për shëndetin tonë, sepse finalizojnë procesin e tretjes së ushqimeve:
- duke prodhuar vitamina
- duke mbështetur sistemin imunitar
- duke luftuar mikroorganizmat patogjene.
Është pikërisht ekuilibri, midis florë bakteriale të mirë dhe asaj patogjene, që përcakton shëndetin e zorrëve. Çdo ndryshim i këtij ekuilibri, i cili përkufizohet si ‘disbiozë’, mund të lidhet me gjendje të ndryshme patologjike, si: sëmundja inflamatore kronike e zorrëve, obeziteti, diabeti etj.
Përbërja e florës bakteriale të zorrëve ndikohet nga shumë faktorë si:
- faktorët gjenetikë
- dieta
- mikrobet që gjenden në ambient
- marrja e probiotikëve
- konsumi i antibiotikëve
- infeksione të ndryshme
Zorrët e një foshnjeje janë sterile. Pasurimi i zorrëve të tyre me baktere të mira bëhet nga nëna, përmes lindjes natyrale dhe më pas përmes të ushqyerit me gji. Qumështi i nënës përmban Lactobacillus Bifidus dhe Inulinë. Kjo e fundit nuk tretet nga organizmi, por shërben si nutrient për bakteret e mira, duke ndihmuar që ata të kolonizohen në traktin gastro-intestinal. Pas ndërprerjes së ushqyerjes me gji, vërehet një rënie e lehtë e numrit të bifidobaktereve në aparatin tretës, duke u kompensuar me një rritje të numrit të laktobacilleve, por numri i tyre mbetet gjithsesi i lartë, sepse mbeten baktere dominante dhe tek të rriturit.
Një florë bakteriale e shëndetshme kryen funksionin e barrierës, përmes filtrimit:
- duke bërë përzgjedhje të substancave të mira
- duke bërë eleminimin e atyre të këqija.
Tek fëmijët me një sasi të reduktuar të probiotikëve (baketere të mira) funksioni i barrierës cënohet, duke lejuar që lëndë toksike të hyjnë në organizëm dhe të provokojnë:
- reaksione alergjike
- infeksione të rrugëve të frymëmarrjes
- infeksione të traktit urinar
- inflamacione intestinale (si psh. diare).
Ndër reaksionet alergjike më të shprehura, si pasojë e reduktimit të numrit të probiotikëve në organizëm, është dermatiti atopik. Në këtë rast këshillohet, që në dietën e fëmijëve të integrohen suplemente me përmbajtje probiotike.
Probiotikët janë tërësia e baktereve të gjalla që merren për qëllime terapeutike, me qëllimin e stabilizimit të ekuilibrit të florës bakteriale. Ato luajnë një rol të rëndësishëm në sistemin imunitar dhe prodhojnë lëndë që ndikojnë në rritjen e fëmijëve. Mes tyre mund të përmendim:
- biotinën
- vitaminën K
- vitaminat e kompleksit B
- vitaminën PP
- acidin folik
- vitaminat A,C.
Gjatë kohës që janë nën mjekim me antibiotikë, është shumë e rëndësishme të integrohen në dietë edhe probiotikë. Antibiotikët nuk arrijnë të dallojnë bakteret e mira, nga ato të këqija, duke sjellë si efekt anësor rënien e numrit të baktereve të mira të zorrëve. Si rrjedhojë bie imuniteti i të vegjëlve, duke rrezikuar nga njëra anë rikthimin e infeksioneve dhe nga ana tjetër diare.
Studime të shumta tregojnë efikasitetin e probiotikëve në parandalimin e diaresë gjatë trajtimit me antibiotikë.
A ka rëndësi koha kur duhet të merren?
Këshillohet të merren 2-3 orë larg marrjes së antibiotikëve, pasi, siç thamë dhe më lart, këta të fundit nuk arrijnë të bëjnë dallim mes bakteret e mira (probiotikëve) dhe atyre të këqija, duke bërë që të luftohen dhe bakteret e mira të marra si suplement në këtë rast.
Referenca
JAMA. 2016;316(14):1484-1485. doi:10.1001/jama.2016.11838
Akelma AZ, Biten AA. Probiotics and infantile atopic eczema. Pediatric Health Med Ther. 2015;6:147-151.
